Review: De Vuurproef, Spoorwegmuseum

Echt nostalgie voor mij: het Spoorwegmuseum, ik ben hier vroeger zo vaak geweest dat ik de weg er nog steeds perfect ken. Maar goed, ik ben nu speciaal naar het Spoorwegmuseum gegaan voor de nieuwste attractie (‘wereld’) die in 2014 is gebouwd: de Vuurproef. Het Spoorwegmuseum is altijd al een beetje apart geweest in de zin dat de nadruk vooral op beleving en gevoel ligt en minder op informatie en educatie. Of dat een goede keuze is, laat ik even in het midden.

Het spoorwegmuseum kent meerdere attracties, de meest gedetailleerde en leerzame is waarschijnlijk ‘De Grote Ontdekking’, waar je terug in de tijd gaat om de introductie van De Arend, de eerste stoomlocomotief van Nederland, mee te maken. Andere werelden zijn een theatervoorstelling over de Oriënt Express en de darkride ‘Stalen Monsters’ waar je in een museum in een museum terecht komt en een reis maakt langs verscheidene indrukwekkende treinen. Met de Vuurproef borduurt het Spoorwegmuseum voort op het beleven van een tijdsperiode in een immersieve attractie. 

Doorloop

Als we naar buiten loop aan de achterkant van het hoofdgebouw staat er een niet erg indrukwekkend gebouwtje met een lange zigzag rij ervoor (ik hoop dat de rij nooit zo lang hoeft te worden want de capaciteit is vrij beperkt). 

Als we naar binnen lopen komen worden we begroet door een groot bord van het depot van het Spoorwegmuseum, waar elke 5 minuten een rondleiding begint. We komen terecht in een rijkelijk gedecoreerde rij. De ruimte is industrieel vormgegeven als een vooroorlogse opslagplaats, met meerdere vitrines waar genoeg in te zien is. Verder hangen er een aantal schilderijen – eentje daarvan heeft een sprekende conducteur erin zitten. Voor de deur staan er nummers op de voer zoals je die ook wel kent van de toegewezen plaatsen in de Disney parken. Er zijn drie teams (groen, rood en blauw) die elk ruimte hebben voor 6 personen. Je wordt door een personeelslid naar een plek gewezen en verteld dat je je nummer en kleur goed moet onthouden. 

De deur opent en we lopen door naar de eerste pre-show. Deze ruimte is echt fantastisch gedaan, deze ruimte had net zo goed ontworpen kunnen zijn door Disney of de Efteling. We gaan zitten op banken en we worden op twee stationsklok-achtige schermen welkom geheten door Rutger Hauer die ons de geschiedenis van de spoorwegen en vooral de maatschappelijke veranderingen die de spoorwegen teweegbrachten laat zien. Het is informatief maar komt zeker niet saai over. Ook wordt Nhung Dam geïntroduceerd: zij gaat ons rondleiden in het depot. 

De volgende deur gaat open en we komen in de tweede pre-show ruimte. Op de vloer staan weer dezelfde nummers en we gaan op onze plek staan. Voor ons hangen de koptelefoons voor de audiotour en de bordjes dat de ingang aanwijst.

Op het scherm boven ons vertelt Nhung dat ze een veel beter idee heeft dan een saaie rondleiding: we gaan zelf een trein besturen! Alle bezoekers krijgen een eigen taak om uit te voeren bij het besturen van de trein (alhoewel nummers 4-6 van elke groep dezelfde taak krijgen). Een deur rechts van ons schuift open en, in plaats van het depot in te lopen, staan we in een indrukwekkende ruimte met drie treinen. Ook dit ziet er weer prachtig uit: elke vierkante centimeter is gedecoreerd en van weathering voorzien, wat het geheel een authentieke look geeft. 

We lopen onze trein in en gaan zitten in de 6 stoelen van de simulator. We volgen de instructies van Nhung die met ons via de intercom in contact staat en beginnen te rijden. Alles gaat goed tot we vergeten te stoppen bij een wissel om vervolgens op een haar na een naderende trein te missen. Er slaat bliksem in en we worden geteleporteerd naar een bergtop, vervolgens het wilde westen en daarna naar een Blade Runner-esque Cyberpunk stad. Nhung heeft een oplossing gevonden om ons naar het heden terug te brengen en door haar instructies op te volgen, waarna we weer op onze beginlocatie tot stilstand komen.

We stappen uit en lopen naar de uitgang waar Rutger Hauer ons attendeert op de genomen foto tijdens de rit (gratis te downloaden, voor de verandering) en verlaten het gebouw. 

Samenvattend

Allereerst: wauw! Ik had niet verwacht dat een museum dit voor elkaar zou kunnen krijgen. De thematisering doet niet onder voor wat de beste themaparken in de business maken. Ook het verhaal zit top in elkaar: er is een reden voor het publiek om daar te zijn, je wordt erkent door de personages, er is op het juiste moment een onverwachte twist waardoor je zelf de protagonist wordt van het verhaal en er is een sterke spanningsboog die op het juiste punt een climax heeft. Ook is de performance van beide acteurs sterk en zijn de teksten goed geschreven – ik heb meerdere kinderen actief horen antwoorden op de vragen en opmerkingen van Nhung maar tegelijkertijd kwam het niet kinderachtig over op de rest van het publiek. We worden meegenomen in het verhaal.

Technisch maakt deze attractie slim gebruik van (het gebrek aan) ruimte en er is gebruik gemaakt van D-box stoelen in plaats van hele simulators, wat een minder grote investering en ruimtebesparing oplevert. De animaties van de rit zien er goed uit – net wat mooier dan je van een triple-A game zou verwachten en door de snelheid waarmee je overal langs rijd heb je ook niet genoeg tijd om alles echt in detail te bekijken. 

Audio is ook top gedaan: zowel de voiceover van Nhung als de soundscapes die het gevoel van een industriële omgeving versterken zetten je midden in de wereld van deze attractie.
Na al deze lofuiting wil ik toch even wat punten noemen die naar mijn idee beter kunnen:

Ten eerste, de samenhangendheid en het educatieve element. Er zit relatief veel informatie in deze attractie, vooral over wat de spoorwegen hebben betekent voor de maatschappij en hoe het besturen van een trein werkt. Het is wel zo dat deze twee elementen alleen voorkomen in respectievelijk de eerste en tweede pre-show. Daarna is het een avontuur dat inhoudelijk eigenlijk niets meer toevoegt, dat vind ik jammer. Ook vind ik het teleporteren van de trein niet helemaal lekker zitten in het verhaal en ik vind de scènes waar naar je geteleporteerd wordt ook niet bijzonder veel waarde toevoegen. 

Als laatste moet ik het toch even hebben over de faux-interactiviteit. Alle knoppen en dergelijke zijn aanwezig in de simulator, en je kan er zeker de instructies van Nhung mee opvolgen, maar het heeft geen invloed op de rit: deze is gewoon een statische video die niet reageert op input. Nu maakt dit niet zoveel uit voor een 10 jarige die opgaat in het verhaal maar ik vind dit persoonlijk storend. Het is overigens goed haalbaar om deze ervaring live te renderen in een game engine en deze inputs eraan te koppelen. Dat maakt de re-rideability groter en het gevoel dat jouw acties er toe doen zorgt voor betere immersie.

TL;DR

Een prachtig uitgevoerde attractie die de lat hoog legt voor andere leerzame belevingen. Eigenlijk vind ik alleen de ‘interactiviteit’ echt storend, maar dit is prima te negeren, en als je nummer 4, 5 of 6 gaat staan kom je er amper mee in aanraking. Zeker een aanrader als je in Utrecht bent!